I) Khái quát về Hệ thống Giáo dục phổ thông Hàn Quốc

Trẻ em Hàn Quốc từ 3-5 tuổi thuộc giai đoạn mẫu giáo (Kindergarten), không bắt buộc; bắt đầu vào lớp 1 là 6 tuổi.

Giai đoạn phổ thông gồm ba cấp học: Tiểu học, Trung học cơ sở (THCS) và Trung học phổ thông (THPT). Tiểu học kéo dài 6 năm từ 6 tuổi đến 12 tuổi; THCS 3 năm từ 13 đến 15 tuổi và THPT 3 năm từ 16-18 tuổi. Ở cấp học này, học sinh (HS) có thể chọn một trong hai hướng: vào trường THPT cơ bản (General High School) và trường TH nghề (Vocational High School). Lên Đại học cũng theo hai hướng Giáo dục hàn lâm và Giáo dục nghề. Giáo dục bắt buộc ở Hàn Quốc là 9 năm ( bao gồm Tiểu học và THCS).

Chương trình (CT) quốc gia hiện hành của Hàn Quốc thực hiện phân hóa bằng tự chọn có những đặc điểm chính sau:

1) Từ lớp 1 đến lớp 10, HS học chung một CT dựa trên chuẩn quốc gia. Từ lớp 11 đến 12 học theo tự chọn.

2) Khái niệm CT phân hóa được giới thiệu ở các môn tiếng Hàn, tiếng Anh, Toán, Khoa học và Tìm hiểu XH. Từ lớp 1 đến lớp 10, CT phân hóa trên cơ sở năng lực học vấn. Đối với lớp 11 và 12, CT phân hóa trên cơ sở hứng thú và định hướng nghề nghiệp tương lai.

3) Địa phương được phép mở rộng các hoạt động hợp lí. Bởi vì nhà trường cần được tạo cơ hội nhiều hơn trong việc nâng cao năng lực của họ về vận dụng CT với các công việc liên quan. Nó cũng hướng tới động viên khuyến khích học sinh tự học, tự nghiên cứu độc lập hoặc các hoạt động sáng tạo trong nhà trường.

4)  Khái niệm CT khóa học tự chọn ( elective course) đã được giới thuyết. Đối với lớp 11 và 12, HS tự chọn một số khóa học để chuẩn bị cho tương lai của mình.

5) Giảm bớt số lượng nội dung CT môn học trong năm với tổng số nội dung CT là 30%. Hạn chế tối đa những gì không cần thiết rườm rà và tổ chức các nội dung theo một hệ thống thứ tự bảo đảm sự nguyên vẹn không gián đoạn.

6) Chất lượng CT được kiểm định xuyên suốt hệ thống đánh gía CT bằng việc áp dụng chuẩn đã xác định.

 Chương trình GDPT Hàn Quốc bao gồm chương trình cơ bản chung của quốc gia dành cho các lớp từ 1-10 và chương trình tự chọn ở THPT dành cho lớp 11 và 12

          Chương trình cơ bản chung của quốc gia bao gồm các môn học, các hoạt động tự chọn và các hoạt động ngoài giờ lên lớp (ngoài CT)

a) Chủ đề môn học được chia ra làm 10 lĩnh vực: Tiếng Hàn, GD đạo đức, Nghiên cứu XH, Toán, Khoa học, nghệ thuật ứng dụng ( công nghệ, kinh tế gia đình), Thể dục, Âm nhạc, Nghệ thuật và Tiếng Anh. Tuy nhiên nội dung cho các lớp 1 và 2 có sự khác biệt, chỉ có các môn tiếng Hàn, toán, kỉ luật cuộc sống, cuộc sống thông minh, cuộc sống dễ thương và chúng ta là lớp Một.

b) Các hoạt động tự chọn được chia ra các hoạt động tự chọn theo môn học và các hoạt động tự chọn sáng tạo.

c) Các hoạt động ngoài giờ lên lớp bao gồm hoạt động HS tự quản lý, các hoạt động thích ứng ( nghi); các hoạt động tự phát triển, các hoạt động dịch vụ xã hội và các hoạt động thi đấu( thể thao)

Chương trình tự chọn THPT bao gồm các môn học và các hoạt động ngoài CT.

a) Các môn học được chia thành môn chung và môn chuyên sâu

- Môn chung bao gồm: Tiếng Hàn, GD đạo đức, Tìm hiểu xã hội, Toán, Khoa học, Công nghệ và Kinh tế gia đình, Thể dục, Âm nhạc, Nghệ thuật, Ngoại ngữ, Chữ Hán, cổ điển Hy La và tự chọn.

- Các môn học chuyên sâu bao gồm các học trình nghiên cứu trong lĩnh vực nông nghiệp, công nghiệp, thương mại, nghề cá và vận tải biển, kinh tế gia đình và GD nghề, khoa học, thể dục, nghệ thuật, ngoại ngữ và quan hệ quốc tế

b) Các hoạt động ngoài CT bao gồm hoạt động tự quản, hoạt động thích ứng, các hoạt động tự phát triển, các hoạt động dịch vụ xã hội và các hoạt động thi đấu( thể thao).

Năm 2007 Hàn Quốc thay đổi CT nhưng chủ yếu ở THPT và chỉ điều chỉnh một số chi tiết không lớn, các yếu tố cơ bản vẫn giữ nguyên nên không gọi là CT lần thứ 8 mà chỉ gọi là CT 2007.

II.  Mô hình dạy học tự chọn THPT ở Hàn Quốc

          Bậc THPT của Hàn Quốc có các loại trường sau:

- Trường TH PT cơ bản ( Genenerral/academic high schools)

- Trường TH tinh hoa ( Elite high Schools)

- Trường THPT Khoa học ( Science- focused schools)

- Trường THPT Kĩ thuật/nghề ( Vocational/technical high schools) với các ngành như: THPT Nông nghiệp; THPT kĩ thuật; THPT Thương nghiệp; THPT nghề cá và hải dương học; THPT nghề tổng hợp

- Trường THPT đặc biệt ( Specialist high schools): Tiếng nước ngoài, khoa học, nghệ thuật/âm nhạc;…

- Trường THPT chuyên về khoa học ( Specialist science high schools)

- Các trường THPT chuyên biệt khác ( Other specialist high schools)

Như trên đã nêu, CT cơ bản dành cho HS từ lớp 1 đến lớp 10, còn lên 11 và 12 thì học theo CT tự chọn. CT này được cấu trúc theo các môn và khóa học.

1. Về kế hoạch dạy học

1.1. Các môn học tự chọn cơ bản ( General subjects)

Nguồn: KEDI- Understanding Korean Education (Tr 93-96)

a)   Các số trong vòng đơn là số đơn vị bài học (units) cần hoàn thành.

b)   Số units được phân cho các khóa học chung cơ bản và các hoạt động tự chọn cùng với 4 units hoạt động ngoại khóa được hoàn thành vào lớp 10.

c)    Chương trình chuyên sâu về GD thể chất, âm nhạc và nghệ thuật được đánh dấu hoa thị (*) sẽ được lựa chọn từ các môn học chuyên sâu GD thể chất, và nghệ thuật .

d)   Chương trình tự chọn chuyên sâu không bắt buộc nhà trường có thể lựa chọn các môn học chuyên sâu trong CT quốc gia hoặc tự đề xuất các khóa học mới phù hợp với địa phương với sự cộng tác của cơ quan GD  tỉnh/ thành phố ( MPOE)

1.2. Các môn học tự chọn chuyên sâu (Specialized Subjects)

          Học tự chọn ở THPT được chia theo ba cấp độ: Lĩnh vực môn học, các môn học và ngành học. Chương trình nêu lên các lĩnh vực lớn sau đây: Đời sống nông nghiệp; Công nghiệp; Thông tin thương mại; Nghề cá và vận tải biển; Kinh tế gia đình và giáo dục nghề; Khoa học; Giáo dục thể chất; Nghệ thuật; Tiếng nước ngoài; Quan hệ quốc tế.

Trong mỗi lĩnh vực lớn lại có nhiều khóa học và ngành học. Chẳng hạn đây là hệ thống các ngành học và khóa học được đề xuất để HS tự chọn trong lĩnh vực nông nghiệp và nghệ thuật:

a)   Nhà trường THPT hướng tới GD chuyên sâu, gợi ý cho HS 82 đơn vị bài học (units) như là các khóa học từ trong bảng nêu trên.

b)   Nhà trường THPT hướng tới GD chuyên sâu với sự gợi ý về các khóa học tự chọn bắt buộc cho nhiều hướng ( tracks) khác nhau:

-        Nông nghiệp: Những hiểu biết về nông nghiệp; Quản lý thông tin nông nghiệp

-        Công nghiệp: Nhập môn về công nghiệp; Thiết kế cơ bản về công nghệ thông tin

-        Thương mại: Kinh tế thương mại; Những nguyên tắc tính toán; Nhập môn về máy tính

-        Công nghiệp cá và vận tải biển: Hải dương học cơ bản; Thiết lập thông tin về nghề cá và vận tải biển; Ngư trường cơ bản ( luồng về công nghiệp cá); Buôn bán hàng hải cơ bản ( luồng của Vận tải biển)

-        Kinh tế gia đình và GD nghề: Phát triển người; Nhập môn máy tính

-        Ngoại ngữ: Môn học I về chuyên ngành Ngoại ngữ và nghe

-        Thương mại quốc tế: Đọc hiểu tiếng Anh; Tri thức cộng đồng; Truyền thống và văn hóa Hàn Quốc

c)    Những người quản lý tại các tỉnh/ thành sẽ quyết định về số đơn vị học (units) tối đa cho các khóa học chuyên sâu trong mỗi lĩnh vực môn học. Với trường hợp Ngoại ngữ và Thương mại quốc tế,  số units tối đa ít hơn 8 .

d)   Các khóa học Ngoại ngữ đề xuất ở trường THPT trong hướng Thương mại quốc tế có thể tự chọn theo hướng của Ngoại ngữ.

Số lượng HS trong mỗi lớp học ở Hàn Quốc qua một số năm

( Nguồn : Statistical Yearbook of Education, 2009)

          Có thể thấy số HS trong mỗi lớp/ mỗi cấp qua các năm giảm rất đáng kể. Những năm gần đây 2008- 2009 số HS cho cả ba cấp học của Hàn Quốc chỉ trên dưới 30 HS. Đó là một con số lí tưởng về sĩ số so với Việt Nam.

          Sách giáo khoa, sách điện tử và các phương tiện khác

Có nhiều bộ SGK, nhất là sách của các môn liên quan đến kỳ thi quốc gia (vào đại học – Cao đẳng) như Toán, Tiếng Hàn, Tiếng Anh... Trong nhiều năm qua, Bộ GD giao quyền cho các công ty tư nhân tổ chức biên soạn và in ấn, phát hành sách giáo khoa trừ một số bộ môn, trong đó có bộ môn tiếng Hàn. Sách giáo khoa do đội ngũ các GS đại học, cơ quan chuyên môn của Bộ, Viện CT và Đánh giá Hàn Quốc (KICE) tổ chức biên soạn... Các nhà xuất bản tự tổ chức và gửi lên trên để được xem xét, đánh giá và cấp phép (Textbook certification)

Có ba loại SGK: Loại I  do Bộ GD biên soạn và giữa bản quyền; Loại II Được Bộ GD cấp phép (certified) và có thể sử dụng; Loại III là loại sách có xác nhận (recognized) hoặc chịu sự quản lí của Bộ GD.

Loại I là loại gần như dùng trong tất cả các trường tiểu học. Với THCS là các môn như Tiếng Hàn, Lịch sử Hàn Quốc, Giáo dục đạo đức. Loại II là loại sách của các công ty và nhà xuất bản tư nhân biên soạn có sự phê duyệt của Bộ GD- KH-CN ( MEST), được sử dụng phần lớn trong các trường THCS và loại III cũng có sự phê duyệt của MEST nhưng dựa vào yêu cầu của Hiệu trưởng và những người quản lý tại cơ quan GD tỉnh thành phố- là loại rất ít được sử dụng.

          Học sinh các trường THPT phải mua sách giáo khoa, nhưng với giá rẻ.

          Năm 2010 MEST tuyên bố vào năm 2011 sẽ thay đổi SGK truyền thống (sách giây) bằng SGK điện tử dựa vào bảng PCs. Các nhà trường có thể lựa chọn SGK điện tử, nhà trường và HS có thể sử dụng kho thông tin khổng lồ của Cục nghiên cứu thông tin và GD Hàn Quốc thuộc MEST. Đã có hơn 60 trường Tiểu học và TH đã sử dụng SGK điện tử. Mục tiêu của MEST là toàn bộ các nhà trường sử dụng SGK điện tử vào năm 2015.

          Bên cạnh SGK, Hệ thống phát thanh- truyền hình về chương trình GD (Educational Broadcating System- EBC) đã thành lập từ 1990 nhằm giúp nhà trường mở rộng cơ hội học tập. Hiện nay, EBC có một kênh truyền hình công cộng với hai đường cáp TV, một kênh Radio và một tổ chức hơn 600 người.

MEST bao cấp cho hệ thống CT này khoảng 40% ngân sách và đề xuất xây dựng cơ sở cho toàn bộ CT này.

Chương trình GD qua TV phát trên 13 giờ mỗi ngày từ thứ hai đến thứ sáu và 24 giờ vào thứ 7, chủ nhật. Chương trình GD qua Radio phát mỗi ngày 20 giờ/ ngày…

MEST mong muốn các cơ quan GD tỉnh / thành cố gắng phát triển và phổ biến nhiều loại tư liệu dạy và học khác nhau ngoài SGK. Tất cả các nhà trường được cổ vũ khuyến khích sử dụng các chương trình và tư liệu đa phương tiện ( mutimedia) như chương trình radio, TV, tư liệu nghe-nhìn, máy tính… trong sự kết hợp với SGK. Cung cấp cho nhà trường không chỉ SGK mà còn các tư liệu khác như Sổ tay GV, băng audio, băng video, phần mềm máy tính, CD-ROM… những tư liệu có thể có được.

Cục nghiên cứu thông tin và GD Hàn Quốc (KERIS) đã thành lập từ 1999 nhằm mục đích phát triển các phầm mền GD chất lượng cao cho GD nhà trường với website  http://english.keris.or.kr/ .

Ngoài ra còn có EDUNET (mạng GD), ở đây cung cấp miễn phí hệ thống thông tin GD cho GV, HS, phụ huynh. Nó cung cấp các thông tin về tư liệu học tập theo chủ đề. Hướng dẫn GV, phần mềm GD; các thông báo và hướng dẫn, mở các cuộc thảo luận, diễn đàn, thông tin và tổ chức GD, các số liệu thống kê về GD,  EDUNET có địa chỉ  http://www.edunet4u.net/main/english.

Hà Nội tháng 3/2012

Đ.N.T

(Còn tiếp)