Nghiên cứu - Phê bình

Nếu làm một thống kê từ vựng trong thơ Bùi Giáng sẽ thấy bảng pha màu ngôn ngữ của ông đa dạng biết bao: những từ cổ kính nghiêm trang đan kết với những từ tân thời nghịch ngợm. Trục chọn lựa của ông phong phú đa dạng mà trục kết hợp thì bất ngờ kỳ lạ. Tác phẩm Terre des hommes có nhiều bản dịch...

ĐỀ NGHỊ MỘT LỘ TRÌNH BIÊN SOẠN SÁCH GIÁO KHOA

Việc đổi mới sách giáo khoa (SGK) phải đi liền với đổi mới cấu trúc và nội dung chương trình. Để đạt hiệu quả mà tiết kiệm thời gian, ngân sách, cần xác định một lộ trình hợp lý cho việc biên soạn SGK.

ĐIỀU THIỆN VÀ CÁI ĐẸP TRONG HAI TÁC PHẨM DÀNH CHO THIẾU NIÊN

Nhật ký Sen Trắng kết hợp ngôn ngữ chính luận pha chất giọng tình cảm với ngôn ngữ nghệ thuật hình tượng với triết lý dễ tìm sự đồng cảm của lứa tuổi trăng tròn đang còn bỡ ngỡ trước cuộc đời. Tinh hoa văn hóa Phật giáo được tác giả vận dụng nhuần nhị để soi chiếu vào thực trạng đời sống và tìm lời...

KHÁNG CỰ THƠ MỚI?

Có một chút gì nông nổi và bồng bột khi những nhà văn, nhà thơ của nhóm Sáng Tạo ở Sài Gòn ngồi lại với nhau vào năm 1960 để mổ xẻ, phê phán “văn nghệ tiền chiến”, trong đó có Thơ Mới. Nhiều nhận xét nặng nề, có phần cao ngạo nữa, đã được phát biểu, tuy rằng ít có dẫn chứng được phân tích thấu đáo.. ...

MÔN NGỮ VĂN TRONG TRƯỜNG PHỔ THÔNG: THÊM MỘT LẦN ĐỔI MỚI

Những thông tin gần đây trên báo chí cho thấy con số thống kê học sinh (HS) đăng ký dự thi môn Sử và môn Địa trong kỳ thi tú tài sắp tới thấp một cách đáng ngại. Thậm chí có trường trung học phổ thông không ghi nhận được một học sinh nào đăng ký dự thi môn Sử. Đây là hệ quả của việc cải cách thi tú...

MÙA XUÂN - SINH THÁI VÀ VĂN CHƯƠNG

Bây giờ vẫn còn nhiều những ông Diểu mùa xuân mang súng vào rừng thậm chí vào ngay dưới những vòm cây bên rìa thành phố để mà tận diệt chim muông cầm thú. Những ông Diểu hãnh tiến và thành đạt bây giờ chắc sẽ chẳng ai đi về hai tay không như ông Diểu trong Muối của rừng. Và cũng sẽ chẳng có khóm hoa...

NGUYỄN MẠNH TUẤN KỂ TIẾP CHUYỆN ĐỜI

Mỗi truyện vừa trong Nỗi sợ hãi mầu nhiệm là một tác phẩm độc lập, mỗi tác phẩm là một số phận trải qua bao thăng trầm, may rủi, chưa đến lúc tổng kết cuộc đời, nhưng kết cục của mỗi người nay đều đã hình dung được.

NHỮNG BƯỚC CHÂN NHẸ TRÊN NHỮNG CON ĐƯỜNG CŨ

Trên quê hương tiếng súng đã không còn nhưng lại xuất hiện “những tiếng rạn vỡ”: “sao giờ đây nét mặt những mẹ già trong túp tranh xiêu vẹo vẫn ám ảnh như một câu hỏi chưa có lời đáp? Đã nhiều năm sau khi im những tiếng nổ bên ngoài nhưng còn những tiếng rạn vỡ bên trong? Giờ đây bên những phố lầu...

NHỮNG CÂU CHUYỆN CỦA MỘT NGƯỜI YÊU SÁCH

Những câu chuyện của một người yêu sách cất lên tiếng nói chân thành và thẳng thắn của mình về một số hiện tượng trong sáng tác xuất bản và tiếp nhận văn học. Trước hết là những câu chuyện có ý nghĩa mà tác giả rút ra từ việc cảm thụ một số tác phẩm của Nam Cao Mạnh Phú Tư Sơn Nam Nguyễn Huy Thiệp...

NHỮNG NHÀ XUẤT BẢN ĐOẢN MỆNH

Thời sinh viên tôi có dịp may đến “tham quan” hai NXB Trình Bầy và Trí Đăng. NXB Trình Bầy ở 291 Lý Thái Tổ quy tụ nhiều nhà văn, học giả nổi tiếng, trong đó có những trí thức Công giáo khuynh tả...

NHỮNG TRANG SÁCH NỞ HOA*

Bạn đang cầm trên tay một trong tám cuốn sách thuộc Tủ sách Tuổi Hoa mà Nhà xuất bản Phương Đông và Phương Nam Book liên kết tái bản đợt đầu tiên. Thời gian qua đã có những nỗ lực đáng quý nhằm giới thiệu lại Tủ sách này với độc giả thiếu nhi. Lần này những người làm xuất bản sau khi liên hệ với các...

PHƯƠNG ÁN NÀO CHO SÁCH GIÁO KHOA

Chúng tôi cho rằng việc đề ra phương án biên soạn sách giáo khoa (SGK) nên chậm hơn một nhịp sau khi đã bàn bạc và thống nhất việc đổi mới hệ thống giáo dục phổ thông và chương trình của các lớp. Lần đổi mới này cần phải làm thận trọng và chắc chắn thà là chậm một chút còn hơn là để diễn ra tình trạng...

SÁCH Ở MIỀN NAM TRƯỚC 1975 ĐƯỢC TÁI BẢN

Theo một ghi nhận chưa đầy đủ, từ 1975 đến nay đã có khoảng 150 nhà văn, nhà nghiên cứu phê bình, dịch giả hoạt động ở các đô thị miền Nam, chủ yếu là Sài Gòn, có sách được tái bản trong nước. Trong số đó có những người còn sống, những người đã mất và một số ít hiện định cư ở nước ngoài...

SÁCH ƠI, NHIỀU LỖI QUÁ...

Lâu nay người ta hay so sánh những lỗi như vậy như những hạt sạn trong bữa cơm làm ê răng. Đừng nghĩ là ăn vậy hoài riết rồi cũng quen. Người làm ra món ăn tinh thần không nên xem thường: vào quán nào vài lần mà gặp cơm sạn, cơm khê, cơm sống, ắt lần sau người ta sẽ tránh đi chỗ khác chứ!

SÀI GÒN THỀM XƯA NẮNG RỤNG*

Mùa mưa Sài Gòn năm nay, Trương Gia Hòa cho xuất bản liền hai cuốn tản văn. Hôm ra mắt Đêm nay con có mơ không?** ở Đường Sách, trời đang mưa lớn bỗng ngớt hạt khi bạn bè đến chia vui cùng tác giả, người vừa bình an đứng dậy và tiếp tục cầm bút sau một cơn đau dài.

TAM ÍCH TRONG BỐI CẢNH VĂN HỌC MIỀN NAM SAU 1945

Tam Ích là nhà văn dịch giả nhà nghiên cứu lý luận và phê bình văn nghệ độc đáo sống và viết trong một giai đoạn lịch sử đầy biến động có một sự nghiệp khá đa dạng và một số phận bi kịch. Trải qua một cuộc đời truân chuyên với nhiều uẩn khúc Tam Ích đã chọn lựa thế đứng độc lập của người trí thức...

THƠ ẨN HIỆN GIỮA ĐỜI

Tiếng Việt mình có những từ đồng âm thật là tuyệt diệu: thơ tuổi thơ trẻ thơ ngây thơ tình thơ ngày thơ… những từ khác nghĩa mà thật gần nghĩa cộng hưởng vào nhau. Đọc Đỗ Hồng Ngọc từ gần 40 năm trước tôi nhận ra rằng tất cả những “thơ” đó đều hiện diện trong thơ văn ông. Thì đây hãy đọc lại...

THƠ NHẤT HẠNH: NHỮNG HÓA THÂN MÀU NHIỆM

Là sáng tạo của một thiền sư thơ Nhất Hạnh không nằm ngoài truyền thống thơ Thiền Việt Nam khởi đi từ thời Lý – Trần với Thiền sư Vạn Hạnh Thiền sư Mãn Giác… Những công trình khảo cứu của ông (Việt Nam Phật giáo sử luận Thả một bè lau…) cho thấy một trí huệ sâu sắc và uyên áo về truyền thống Thiền...

TÌNH THẾ CỦA NHỮNG NHÀ NGHIÊN CỨU VĂN HỌC

Nhà nghiên cứu cũng như người sáng tác là những người góp phần bảo toàn khuôn mặt tinh thần của giới trí thức một dân tộc. Qua những gì mà họ viết ra cũng như cách mà họ hành xử các mối quan hệ có thể nhìn thấy phẩm chất và lương tri của tầng lớp trí thức nội lực và tầm văn hoá của một dân tộc. Xã...

TRẢ LẠI VỊ TRÍ XỨNG ĐÁNG CHO NHỮNG TÁC PHẨM GIÁ TRỊ

Tính từ khi tiểu luận Một lối thơ mới trình chánh giữa làng thơ và bài thơ Tình già của Phan Khôi được công bố trên Tập văn mùa xuân phụ san của Báo Đông Tây Xuân Nhâm Thâm 1932 và trên báo Phụ Nữ tân văn ngày 10-3-1932 phong trào Thơ Mới ra đời đến nay đã tròn 80 năm. Tính từ khi Nhất Linh làm giám...

VĂN CHƯƠNG LẠI GÕ CỬA HUỲNH NHƯ PHƯƠNG

GS Huỳnh Như Phương chinh phục người khác bằng những nhận định sắc bén nhưng điềm đạm với một kiểu văn phong mềm mại nhưng quả quyết. Ông thường chỉ ra được "dấu vân tay" của mỗi nhà văn đặc biệt là các nhà văn chưa được giới phê bình chú ý nhiều. Điều đó cho thấy sự âm thầm đãi cát tìm vàng tôn trọng...

XUÂN TÂM - NGƯỜI MƠ TƯỞNG TRONG CHIỀU

Nói đến Xuân Tâm (1916-2012) nhà thơ có tuổi thọ cao nhất trong phong trào Thơ Mới người yêu thơ nhớ ngay đến bài thơ Nghỉ hè nổi tiếng của ông. Bài thơ 16 câu ngập tràn niềm vui từ hình ảnh cảm hứng đến giọng điệu câu nào cũng ghi tạc một tấm lòng thanh sạch ở khoảng thời gian đẹp đẽ nhất của...