Đã bao phen về thăm quê quán của họ nội lẫn họ ngoại, từ đầu những năm 1980 đến nay, nhưng vài năm gần đây, mỗi lần về lại thấy diện mạo quê nhà thay đổi. Mà làm sao khác được: từ một làng thuần nông của huyện Thanh Oai, tỉnh Hà Đông ngày tôi còn bé con, theo cha mẹ xuống tàu di cư vào Nam, giờ đất làng đã thuộc về Hà Nội, cuộc đô thị hóa là tất yếu. Làng quê rồi sẽ thành phố thị. Biết là thế nhưng vẫn cứ buồn bâng quơ mỗi khi về lại làng xưa…

Dẫu vậy, làng tôi hôm nay vẫn còn những góc bình yên, đôi khi thật vắng lặng, còn giếng làng nhưng đã cạn nước tự bao giờ, còn miếu làng, đình làng, chùa làng may sao chưa bị tàn phá trong những năm cải cách ruộng đất hãi hùng, còn chiếc cổng xóm mà ông nội tôi đã viết câu đối mỗi bên (nhưng ngôi nhà từ đường của họ Nguyễn chúng tôi thì gần đây mới được dựng lại trên cái nền ngôi nhà cũ - mà nhiều năm đã bị trưng thu làm kho thóc hợp tác xã sau ngày chúng tôi vào Nam), còn mặt đầm Thượng Thanh mênh mang, còn màu hoa gạo rưng rưng đỏ bên bờ ao và ngôi nhà đá ong cũ càng - có lẽ là cuối cùng.

Rồi bữa nọ nằm nghe Trần Tiến hát một ca khúc của Trịnh Công Sơn, bất giác ngẩn người với những câu ca:

“Một lần chợt nghe quê quán tôi xưa
Giọng người gọi tôi nghe tiếng rất nhu mì
Lòng thật bình yên mà sao buồn thế
Giật mình nhìn tôi ngồi hát bao giờ
…
Đường nào quạnh hiu tôi đã đi qua
Đường về tình tôi có nắng rất la đà
Đường thật lặng yên lòng không gì nhớ
Giật mình nhìn quanh ồ phố xa lạ”  

(Bên đời hiu quạnh)

Chùa làng tôi



Tam quan chùa làng, với gốc đại đã gần trăm năm tuổi thọ



Cổn vào xóm Làng, nơi có nhà từ đường của họ Nguyễn chúng tôi. Chữ đại tự và cặp câu đối là thủ bút của ông nội tôi, một nhà nho



Cổng miếu làng



Ngày thường miếu làng thật vắng lặng



Miếu làng nhin ra đầmThượng Thanh rộng đến hơn chục hecta



Miếu làng cổ kính



Bên kia bờ của đầm Thượng Thanh, thấp thoáng ngôi giáo đường có tuổi hàng thế kỷ 



Giếng làng đã cạn nước từ lâu



Cây hoa gạo bên bờ ao



Mặt trời mọc. Rưng rưng mùa hoa gạo... (Thanh Tâm Tuyền) 



Ngôi nhà đá ong có lẽ là cuối cùng



Nhà thờ Tổ họ Nguyễn



Khấn nguyện trước bàn thờ tổ tiên

N. T. C