Máy bay hạ độ cao. Mặt biển mịt mù tối bên dưới. Mới hơn ba giờ chiều. Gờ đất đường băng hạ cánh lan man cỏ héo đột ngột hiện ra bằng phẳng bâng khuâng mất hút trong màn mưa.
Thành phố phía Tây của đất nước Canada này phải chịu đựng mùa mưa kéo dài sáu tháng trong năm. Bây giờ là tháng 12. Mưa lạnh và tuyết phủ trắng xóa trên triền núi. Cỏ cây tiêu điều dưới mưa như một nghịch lí của đất trời. Con gái người bạn đi cùng đoàn đón chúng tôi về nghỉ tạm trong một căn nhà ngoại ô. Có thể gọi đó là một ngôi làng của người Việt. Chủ nhà là người Hà Nội mới sang định cư. Căn nhà gỗ chìm trong bóng tối màn mưa gợi cảm giác như một nhà sàn trang trại mơ ước của người Hà Nội trên mạn Hòa Bình ở Việt Nam. Ở Vancouver còn là mơ ước cháy bỏng của người Việt định cư. Họ phải mua chúng với giá khoảng một triệu dollars. Những ngôi nhà gỗ cổ nằm cách xa nhau trong những khoảnh đất sơ sài rào dậu. Chủ nhà giới thiệu đất đai quanh nhà mùa nắng có thể trồng trọt. Hành, ớt và rau thơm. Rau muống và bầu bí. Trồng trọt cho nhu cầu sử dụng hay chỉ để gợi nhớ thôi cũng là? Bây giờ bỏ hoang thâm sì dưới cái lạnh -5 độ. Mưa rỏ xuống từ giọt gianh mái nhà tấm tách trên mặt cầu thang sắt lộ thiên đóng băng nhoáng ướt. Nao nao nhớ một eo óc tiếng gà miền sơn cước Việt lúc trời rạng sáng.
Chủ nhà dọn ra đãi khách một bữa ăn thuần Việt cả về món ăn lẫn số lượng gấp nhiều lần khẩu phần. Cháo gà không hành ăn với quẩy nóng lấy ra từ lò vi sóng. Thịt gà luộc xếp đầy đặn hai đĩa lớn sâu lòng. Thịt quay nóng hổi mua ở cửa hàng người Hoa sực nức mùi gia vị Hàng Buồm Hà Nội. Dưa cải chua tự muối chấm nước mắm Phú Quốc nêm ớt chỉ thiên đỏ chói. Nghe mưa rơi ngoài ngõ cứ ngỡ như đang ở đâu đó loanh quanh trong khu phố cổ Hà Nội. Cũng sàn nhà lộp cộp dưới chân. Cũng bộ xa lông khảm ốc cầu kỳ. Cũng bàn thờ gỗ chạm rồng phượng mua ở Hàng Nón, Hàng Quạt nhấp nháy ngọn đèn giả nến như ánh lửa ấm nồng. Chỉ khác mỗi chiếc màn hình khổ lớn đang cần mẫn phát sáng và mấy thùng loa trong phòng khách. Nhưng trên ấy lại đang chiếu một bộ phim cổ trang Tàu y như truyền hình ở Việt Nam. Chẳng khó để đọc ra tâm sự nỗi niềm xa xứ của chủ nhân ở đây.
Hơn mười năm trước người cựu sinh viên Đại học Massachusetts Boston Hoa Kì đã đặt chân lên thành phố này. Anh cho biết nó vẫn không có gì thay đổi. Cả về diện mạo phố phường lẫn giá cả sinh hoạt. Đó hình như là niềm mơ ước đến tuyệt vọng của người Hà Nội? Anh thuê một chiếc xe ở trung tâm thành phố và tự lái đưa chúng tôi vào khu downtown Vancouver sầm uất. Thuê phòng ở khách sạn 4 sao Howard Johnson với giá chỉ bằng một nửa nếu thuê ở Hà Nội. Chỉ mỗi tội không được hút thuốc trong nhà như tất cả các khách sạn ở Mĩ. Người bạn đi cùng tôi đã có bài học khi ở Washington D.C tuần trước. Anh đã hút một điếu thuốc lá đắt nhất trong lịch sử hút xách của mình. Bị phạt 250 dollars Mĩ. Mức phạt này thống nhất toàn Bắc Mĩ. Khắc lên biển đồng đặt ngay ngắn trên quầy tiếp tân tất cả các khách sạn. Mờ sáng thèm thuốc, anh rủ tôi xuống đường đứng dưới mái hiên khách sạn trong cái lạnh âm 6 độ. Mưa nặng hạt tạt buốt như kim châm trên mặt. So vai rụt cổ mồi lửa rít từng hơi dài hằn học. Những con quạ đen thấy bóng người sà đến xin ăn cất tiếng kêu khàn đục rét mướt dưới ánh đèn vàng. Người bạn móc trong túi áo ra mấy mẩu bánh vụn rắc xuống chân. Lũ quạ nháo nhác lao vào tranh cướp. Những con hải âu xám chao mình cắt cánh trong màn mưa lặng lẽ. Chúng không phải là đối thủ tranh giành của bầy quạ.
Chín giờ trời mới sáng hẳn. Không may hôm nay lại đúng vào ngày Giáng sinh 25-12. Nó không giống như tưởng tượng của người Việt về những ngày Tết tây. Không có bất cứ sinh hoạt vui chơi công cộng nào diễn ra. Người Vancouver ở nhà đón Tết. Chỉ còn mỗi khu China Town lác đác có vài cửa hàng sáng đèn. Cũng chỉ bán những thực phẩm cần thiết cho bữa ăn hàng ngày. Chúng tôi dĩ nhiên chả mua thịt cá rau củ làm gì. May mắn tìm được hiệu bánh bao nóng nhân trứng cút lộn. Ngồi trong xe vừa chạy vừa ăn. Nhớ đến những cái Tết xa nhà ở ngay trên đất Việt. Thấy cũng bơ vơ chẳng khác gì. Và mưa…
Đ.P