Ba cuộc triển lãm cá nhân trong 20 năm! Tính ra cứ mười năm thì Nguyễn Thuyên mới có dịp nhìn lại mình, nhìn lại một chặng đường sáng tạo, cũng là một chặng đời đã đi qua với những kiếm tìm và thành tựu. Triển lãm mới nhất của Nguyễn Thuyên có tên “Bí ẩn của chất liệu” đang diễn ra tại gallery Tự Do (53 Hồ Tùng Mậu, Q.1, TP.HCM,  từ 13 đến 30-1-2013).

Năm 1992, vào dịp Đà Lạt kỷ niệm 100 năm hình thành và phát triển, Nguyễn Thuyên -  người có nhiều năm sống với thành phố cao nguyên thời trẻ  -  đã có triển lãm cá nhân đầu tiên tại IDECAF (Viện Trao đổi văn hóa với Pháp tại TP. Hồ Chí Minh) với loạt tranh vẽ phong cảnh phố núi. Họa sĩ Nguyễn Trung nhận định: “đó là những bức tranh phong cảnh Ấn tượng, tư duy Ấn tượng, màu sắc rực rỡ của một người say đắm ánh sáng trong thiên nhiên. Lần triển lãm này là dấu mốc quan trọng đối với Nguyễn Thuyên, bởi nó như một lời khẳng định sự dấn thân vào thế giới hội họa của anh”.

Nguyễn Thuyên - Mùa đông (100 x 140 cm)

Nhưng Nguyễn Thuyên không dừng lại với tranh biểu hình, với chủ nghĩa Ấn tượng mà ông đã mê đắm. Cuộc phiêu lưu với màu sắc và hình thể đã dẫn ông tới một bờ bến mới: Tranh trừu tượng. Kết quả là triển lãm cá nhân lần thứ hai vào năm 2002. Một phòng tranh trừu tượng trọn vẹn mà chính người vẽ lúc này đã thốt lên đầy tự tin và hân hoan: “Bây giờ tôi mới cảm thấy mình biết vẽ”. Trong cõi hội họa mới này của ông “những hình dạng được tạo thành bởi những mảng màu được đặt kề bên nhau hoặc chồng lên nhau, những mảng màu đạm bạc màu vàng úa hay nâu xám, đôi khi là màu đỏ được nhấn mạnh bằng đen và trắng. Đề tài chỉ là cái cớ để họa sĩ chứng tỏ tài quán xuyến đối với chất liệu của mình” (Nguyễn Trung).

Nguyễn Thuyên - Cây trung hồ cầm (150 x 200 cm)

Từ đó đến nay, Nguyễn Thuyên vẫn âm thầm làm việc. Ông vẽ không ngừng, từ biểu hình đến trừu tượng, từ tranh phong cảnh đến chân dung nhưng chưa có dịp giới thiệu với công chúng những tác phẩm mới của mình. Cho đến gần đây, khi có một khách ngoài tìm đến gallery Tự Do để hỏi về tranh Nguyễn Thuyên mà ông ta được xem trên trang web của gallery thì họa sĩ mới quyết định làm triển lãm cá nhân lần thứ ba vào đầu năm mới 2013, với 24 bức được chọn từ số tranh đã vẽ trong mười năm qua. Có tranh phong cảnh Đà Lạt đã thành máu thịt của ông nhưng bút pháp khác nhiều so với thời kỳ đầu tiên. Có tranh chân dung. Nhưng mảng tranh chủ đạo vẫn là trừu tượng và nửa trừu tượng.

Điều gì làm nên nét mới của phòng tranh “Bí ẩn của chất liệu”? Chính cái tên ấy đã nói rõ: Trước một bố cục màu sắc và đường nét, người thưởng ngoạn có cảm xúc như thế nào? Cũng chẳng dễ để xác định, nhưng có thể thấy rõ ở triển lãm này là những mặt tranh được thể hiện rất công phu và đầy bí ẩn. Rõ ràng có một sự mời gọi người thưởng ngoạn cùng khám phá các tác phẩm, đặc biệt là những bức như Cây trung hồ cầm - vẽ nữ nghệ sĩ Jacqueline Du Pré tài hoa mệnh bạc với khổ tranh lớn và màu đỏ son; Công chúa ngủ trong rừng pha trộn trừu tượng và siêu thực đầy mơ mộng; Trong khi nghe nhạc Mahler - một tác phẩm trừu tượng tiêu biểu của người họa sĩ vốn say mê âm nhạc cổ điển; Cửa Thiền - kết quả của những suy ngẫm của ông về triết học Phật giáo, bức tranh mà sinh thời họa sĩ Thái Tuấn rất thích…

Là một họa sĩ tự học, Nguyễn Thuyên (sinh năm 1944) từng đảm trách mảng mỹ thuật cho báo Văn Nghệ TP. Hồ Chí Minh và ông còn là một họa sĩ minh họa chắc tay cho báo Tuổi Trẻ Chủ Nhật trong nhiều năm.

N.T.C 

Ảnh (trái): Tranh Nguyễn Thuyên - chân dung tự họa 

Ảnh (phải): Tranh  Nguyễn Thuyên - Tranh sơn dầu - chân dung vợ họa sĩ