Người Pháp đa phần hết sức say mê sưu tầm và có ý thức sưu tầm từ rất sớm.

Lúc nhỏ, các em bé trai thích sưu tầm những viên bi bằng thủy tinh,  vũ khí, ô tô , BD, ,các em gái sưu tầm con búp bê Barbie, những cuốn sách Martine... Lớn lên một chút thì các chàng trai quan tâm tới những cái huy hiệu nhỏ xinh, hộp thuốc lá, bao diêm, nắp chai rượu champagne, các cô gái bắt đầu dán trong phòng vô số những affiche của các thần tưọng ca sĩ, diễn viên, bày biện những lọ nước hoa tí xíu...Theo thời gian, họ vui thích với thú chơi tem, tiền cổ, tất cả những gì có liên qua tới « J'ai lu », nhãn hiệu nổi tiếng về biscuit và các cụ bà thì thích chơi bát đĩa sứ quý, hộp đựng trang sức sứ có vẽ hoa, dát vàng, có người sưu tầm  bình sữa trẻ con, và đặc biệt hơn là trang trí khắp nhà đủ các loại bô của trẻ em các thời, các nước...

Một trong những kiểu chơi mới của người Pháp đang dần phổ biến  là  sưu tập chai nước hoa mẫu khổng lồ.

Những lọ nước hoa của các hãng nước hoa nổi tiếng thường chỉ chứa nhiều nhất là 200 ml, cao 15 cm.  Nhưng những chai mẫu này thường là 1000 ml, và có chiều cao đôi lúc tới một mét.

Chai mẫu Cartier Délice bằng pha lê, nặng 5.20 kg, 1000 ml, bên cạnh chai nước hoa thật loại lớn nhất 100 ml. 

Thường ở trong chai mẫu không có nước hoa mà chỉ là nước màu, được sản xuất tại một hãng chuyên sản xuất chai mẫu: FACTICE DUMMY.

Trước đây, những chai mẫu này chỉ được trưng bày để quảng cáo mỗi khi các hãng sản xuất nước hoa lớn bắt đầu lăng xê một sản phẩm mới của mình. Sau khi đã qua mùa trưng bày, chai mẫu  không còn chỗ trong tủ kính của các gian hàng nữa thì được dọn đi và những người thu dọn hoặc các nhân viên mang về trang trí trong nhà tắm của mình, hoặc cho vào kho cất giữ không thời hạn. Một vài năm gần đây, chai mẫu bỗng trở nên có  giá và ngày càng thu hút đông đảo người sưu tầm, các nhà trang trí nhà nội thất  và do chai mẫu không  được bán trong các cửa hàng nên càng ngày trở nên  quý hiếm. Việc sản xuất chai mẫu nhằm mục đích quảng cáo khá tốn kém nên các hãng sản xuất nước hoa bắt đầu hạn chế. Chỉ có những hãng nước hoa rất nổi tiếng như Guerlain, Chanel, Cartier, Nina Ricci... mới duy trì việc sản xuất chai mẫu. Những người được mời  thiết kế chai mẫu là những nhà thiết kế có tiếng tăm trên thế giới: hình dáng chai phải có ý nghĩa, phải phản ánh nét đặc sắc của hãng nước hoa hoặc phải phù hợp với tên của mỗi loại nước hoa, pha lê phải có chất lượng, độ nặng phải cân bằng để chai có thể đứng được...  Riêng việc tranh chấp bản quyền của tên và hình dáng của các chai nước hoa  cũng gặp khá nhiều sóng gió. Hãng Yves Saint Laurent bắt buộc phải đổi tên cho chai nước hoa Champagne ra đời năm  1993 của mình thành Yvress sau khi đã bị hãng rượu Champagne kiện vì đã sử dụng  tên và thiết kế của nắp chai rượu cho chai nước hoa của họ. Công ty Cardiet Design cũng đã từng kiện nhà thiết kế mẫu chai Ínsolence Serge Mansau của hãng Guerlain  có hình dáng giống với chai nước hoa của họ được thiết kế bởi Hilary Swank mà không kết quả.  Trong thời gian chờ xử kiện thì giá của các chai mẫu trong các phòng đấu giá và các chợ đen tăng lên vùn vụt vì có thể là các chai này sẽ không bao giờ xuất hiện lại nữa.

Chai mẫu Nina của Nina Ricci, nặng tương đương với Délice bên cạnh chai thật 100 ML

Nói về giá của các chai mẫu thật vô cùng.  Chai càng hiếm thì  giá càng cao, cũng giống như một đồng tiền chất lượng tuyệt hảo 2 Francs Chambre de Commerce năm 1927 có giá trị từ 600 đến 1000 euros, trong khi cũng đồng tiền này của năm 1926 thì chỉ có giá 3 euros.  Khác với tiền cổ LA MÃ, đồng tiền càng cũ, càng ánh lên màu xanh rêu cũ kỹ của thời gian thì càng giá trị, chai mẫu đạt tiêu chuẩn phải giữ được vẻ trong suốt của pha lê, không bị nứt hoặc  trầy xước, các chữ phải còn nguyên trọn vẹn, và nếu như chai mẫu đã được  niêm phong thì nước màu phải còn đầy trong chai như chai CHANEL 5 chẳng hạn. Các chai mẫu có thể mở được nắp chai thì tiêu chuẩn này không cần thiết vì người chơi có thể tự pha chế nước màu được. Chai mẫu đứng ở vị trí đầu mà tất cả những nhà sưu tầm đều mơ  ước là Lalique với L'Air du Temps - Nina Ricci có nắp chai là hình hai con chim đang bay bằng pha lê với giá  từ 1500 dến 3000 euros, có chiều cao là 45 cm.  Trước đây Shalimar của Guerlain với chiều cao 50 cm, nổi tiếng với nắp chai bằng pha lê có màu xanh đậm hình cánh quạt cũng có giá trị tương đương. Nhưng từ khi một hãng sản xuất chai mẫu giả của Ý  (giả của giả), tung ra thị trường 150 chai thì giá của nó bị sụt xuống thảm hại. Chỉ cho tới khi những nguời sưu tầm phát hiện ra chân của chai mẫu thật có hình ôvan và chai mẫu giả có hình tròn thì giá của Shalimar đang được phục hồi.  

Người ta có thể tìm mua chai mẫu tại sàn đấu giá  nổi tiếng của Paris - Drouot hoặc tại các hội chợ chai mẫu được tổ chức giũa các nhà sưu tầm. Hội chợ thường được tổ chức tại Mulhouse, Strasbourg một năm một lần.  Khách đến hội chợ thường là những người đồng tính luyến ái, những người sưu tầm có tên tuổi, những nhà buôn đồng hồ, buôn xe hơi ở cách nước lân cận...Họ đều  muốn tìm tặng cho người thân của mình một chai mẫu khổng lồ nhân một dịp đặc biệt nào đó. Thường là họ quen biết nhau, không những họ mua, mà còn trao đổi: họ say sưa phân tích dáng kiếu , màu sắc của chai, kể cho ta nghe về lịch sử của chai, truyền cho ta cách bảo vệ, lau chùi chai, vị trí đặt chai để bắt ánh sáng mặt trăng tăng thêm vẻ lung linh huyền ảo của chúng,  tiếp ánh sáng mặt trời để chai được phản chiếu rực rỡ.

Câu hỏi ngớ ngẩn nhất đối với những người bán chai mẫu, người sưu tầm chai nước hoa mẫu : ở trong đó là nước hoa thật không? Thường thường, khi nghe câu hỏi này, họ không muốn nói chuyện với ta nữa.

Jaipur Saphir của hãng Boucheron, cao 30 cm, nặng 5,30 kg

 

 

Chai mẫu Chanel Coco Mademoiselle 1000 ML, cao 40 cm, nặng 4 kg.
Bên cạnh là chai mẫu nhỏ 400 ML
Ảnh: Nico - sưu tập cá nhân