Những bông hoa mùa thu
Mai Văn Phấn
Nhà thơ, nhà phê bình văn học Nhã Thuyên: “Nỗ lực đi sâu vào thế giới cảm giác, vào cái vô thức, tiềm thức, đánh thức những mối liên hệ ẩn tàng trong lòng tạo vật tồn tại bình đẳng và thống nhất cũng là nỗ lực tra vấn các kinh nghiệm mới mẻ của ngôn ngữ trong việc “thăm dò tiềm thức” và tái hiện những kinh nghiệm đột khởi tươi ròng. Độc giả dường như có thể nảy ra bất cứ câu thơ nào của thi sĩ mà họ yêu mến để ngắm nhìn và mộng tưởng cùng những linh hồn bay nhẹ như hơi thở, như hơi đất râm ran vị cỏ mùa xuân. Tôi thích cách Mai Văn Phấn viết về “hôn nhau”. Nụ hôn và hành vi hôn, và “thực thể hôn” là đôi môi luôn được bọc trong sự tươi mát của tự nhiên, con người sinh ra cùng thiên nhiên và tình yêu cũng sinh ra cùng thiên nhiên: “hôn nhau qua kẽ lá” “khép vào kẽ lá”… là hình ảnh thường thấy trong thơ anh, những cá thể người tự thu nhỏ để trở thành những sinh thể trú ngụ trong ngôi nhà xanh của lá. Có thể kể nhiều câu thơ khác: Hôn em trời đổ mưa/ đất đai hồi sinh tươi tốt/ Hạt giống nảy mầm rồi bỏ đi xa… (Những bông hoa mùa thu)”
10
Khi ấy là mùa xuân
lá vàng hồi sinh xanh tốt.
Nhìn lá
đứng cùng với lá
lỡ để vắng em trong ý nghĩ anh.
Khoảng trống ấy sau mới nhận ra
làm mưa xuống những cơn giông mùa hạ
chớp sáng ngang trời viết vội tên em…
Để con chim lạ hót trong vườn vắng
đàn dê mải mê gặm cỏ úa vàng
con còng trốn biển khơi khi nước rút
mái chèo buông con nước dọc, nước ngang...
Heo may theo tin nhắn điện thoại
Ngón tay em lùa từng hơi thở trong cây
Chiếc chăn mỏng, gần sáng trời se lạnh
Ô mai dầm, xí muội, bưởi the…
Năm nay trời lập xuân muộn
Còn 136… 123… 97 ngày.
11
Vào mùa những đàn ong bỏ tổ
nhớ đôi lần lỡ làm em khóc
giọt nước mắt vỡ tan trước ngực
Cầm tay anh nói:
Tia nắng mỏng lọt qua khe cửa
vài hạt bụi rực lên vội vã bay qua…
Chú chim nhỏ trên tổ cao bấy bớt
bộ lông vũ vùi sâu dưới lớp da non…
Kìa gai nhọn và ngây thơ mặt đất!
Nhìn nhau anh kể:
những đài sen ngơ ngác cuối mùa…
những mâm son… những đôi đũa lệch…
những hang sâu đón được ánh trăng…
những thứ bỏ đi trở thành cổ vật…
những đống củi khô… đám cháy dở dang…
Đàn ong bay đi
hay vô tình em khóc?
Em chân thành, thanh thản nhìn anh
Không, hai nửa trái cây, đôi nến sáng?
hai mặt trời lên từ một chân trời?
hai ổ điện, hai gốc cây vừa đốn?
hai vực sâu, hai chiếc loa câm?
hai biển cấm, hai bọng ong mật?
hai hạt giống vừa trổ lá mầm?
hai con số hỏi anh phép cộng?
hai chiếc lá rơi, hai đám cháy dở dang?
12
Nỗi đau riêng em không san hết được
Ơi giọt nước hãy rơi về đất
nhờ bóng râm che bớt phần nhói buốt rễ cây.
Không nhìn anh
bờ mắt em run…
Viên sỏi chạm đáy hồ
mà sóng nước còn lan đi mãi ….
Em kể về viên sỏi
bàn tay sơ ý liệng lên trời
Anh lặng im nghe lòng hồ nước…
… có con thuyền cột vào bãi đá
tự tròng trành vỗ sóng qua đêm…
… có tiếng vạc chưa tan vào nước
mặt trời lên mỏi mệt vọng trong sương…
… tiếng ai khua vào hừng đông chạng vạng
đang chờ trời sáng tưới cho cây…
13
Rời thị thành
thương anh về thôn quê
Bếp lửa, Bờ sông theo em vào giấc ngủ
Ký ức hồi sinh thật lạ
Bếp lửa…
Bờ sông…
chập chờn quanh gánh chênh chao
chỉ thăng bằng trong cơn mưa tầm tã...
Khi bờ sông mở ra bất tận
từng đám lục bình nương lũ trôi về che kín mặt sông
làm nghẹn thở, làm chiều đến sớm
giăng lưng trời tôm cá lao xao…
Là lúc bếp lửa lập lòe bé nhỏ
mắt mẹ nhìn em từ phía phố xa...
để hạt thóc còn sót trong rơm rạ
gặp than vùi nổ tí tách như mưa…
Bếp lửa soi cơn mơ sáng vội
mình em loay hoay với nhiều củi ướt
đám khói xông mù mịt cay nồng...
Bờ sông hiện về đục ngầu xói lở
phờ phạc cỏ gai, cỏ ấu, cỏ gà...
con cá lơ ngơ quẫy trong bùn nhão…
Con vịt bầu, con trâu sứt mũi!
Con chó khoang, đom đóm, mèo đen!
Nhớ ở bên em trong mưa dầm nắng táp
Kim chỉ có đầu, quang gánh liêu xiêu…
14
Ngọn đèn bàn chiếu sáng áo em. Hiện xa xăm một phần gương mặt. Những bông hoa li ti lạnh lùng rời tà áo ra đi, trở lại sườn đê, vạt đồi, đồng cỏ…
Cơn gió đầu mùa bên anh quấn quýt, từ chân mây thơm hương cỏ mật, chộn rộn ong bay, tiếng nước thì thào…
Khi beer lạnh chảy vào huyết quản, trong ráng chiều hiện lên ánh đèn và bông hoa li ti. Ngõ hẻm lùi sâu, lùi vào vô tận. Mấy gã trai bàn bên uống đã say, tiếng cười nói ngập ngừng vọng từ lưng ngựa. Bát đũa ngổn ngang cỏ hoang vây lấy những ngôi nhà. Những ly rỗng va vào nhau lanh canh vội vã. Ráng chiều trôi nhanh trong trang sách vô tình khép lại.
Cơn gió nhẹ thênh lùa anh vào bóng tối.
15
Bên nhau cỏ mọc
Cỏ diễn tiếp giấc mơ của đất
Lưng thấm cỏ, chân tay thấm cỏ
Không cần sấm chớp, tụ mây
ta mưa vào nhau cơn mưa cỏ xanh
nắng lại trải vàng mặt đất
Mưa cỏ xanh dâng mắt ta ngập tận đỉnh cây
Ta đan vào nhau nghẹt thở… ngô nghê... ú ớ…
Đám mây mang giày dép, đồ trang sức
và quần áo chúng ta vừa trút bỏ trôi nhanh
Thân thể sáng lên trong hương cỏ mặn mà
trong hoa cúc dại thắp dọc triền đê chi chít những cây nến nhỏ
Con chuồn kim dính chân vào tảng đá xù xì
che chở từng cây dương xỉ hồi sinh
Lũ kiến đen lẫn vào cát sỏi
Sâu bọ giờ cũng bất động sau tán lá
Đàn sẻ nâu không còn nơi đậu
hốt hoảng bay lên làm tan vỡ khoảng không
Lá khô rơi lả tả
rộn lên từng hồi chuông hoan lạc.
Giọng nói chúng ta là mạch ngầm cồn cào lòng đất
Dìu dặt dâng lên chân mây hơi ẩm đại ngàn
(Còn tiếp...)
Tranh màu nước: Yann LESACHER