Lịch sử điêu khắc Pháp được khắc tạc bởi bàn tay của thiên tài vĩ đại Auguste Rodin. Nhắc tới tên tuổi ông, người ta bị ám ảnh bởi cuộc tình của ông với nhà nữ điêu khắc Camille Claudel mà những tác phẩm của bà là vật chứng đầy nước mắt. Gần một thế kỷ trôi qua, tới tận năm 1988, chỉ khi bộ phim nói về cuộc đời bà được phát hành, hơn 70 tác phẩm còn sót lại trong vô số những tác phẩm đã bị chính bà hủy bỏ mới tìm được vị trí đúng đắn và xứng đáng trong lịch sử nghệ thuật thế giới.

Sinh năm 1864, lớn lên tại một làng nhỏ Villeneuve-sur-Fère nước Pháp, cô bé Camille sớm phát hiện ra điều kỳ diệu của đất sét, dưới bàn tay bé nhỏ của cô có thể làm nên được muôn hình muôn dạng. Sau khi rời nhà đến Nogent sur Seine, cô nhanh chóng được nhà điêu khắc trẻ Alfred Boucher để ý, nhận làm học trò, dìu dắt vào con đường điêu khắc. Ảnh hưởng của người thầy đầu tiên được thể hiện qua tác phẩm « Paul Claudel 13 tuổi » (1881) là bức tượng đồng về em trai cô, (sau này là nhà thơ, nhà văn nổi tiếng của Pháp). Khi Camille 18 tuổi, Boucher đột ngột rời Pháp đi Ý, giới thiệu cô với một nhà điêu khắc tên tuổi ở Paris. Đó chính là Auguste Rodin.

Rodin lúc đó 42 tuổi, đang sống với Rose Beuret và có một người con chỉ kém Camille hai tuổi. Cuộc gặp gỡ đã cuốn hai nghệ sĩ tài năng vào cơn lốc của cuộc tình vụng trộm mãnh liệt, đầy trăn trở. Bàn tay của Camille in dấu trên rất nhiều tác phẩm của ông trong giai đoạn này. Nàng là học trò tận tụy, là đồng nghiệp tài năng, là người mẫu xinh đẹp lý tưởng, và là người tình say đắm của ông. Nàng là người truyền cho ông cảm hứng làm nên những tác phẩm ấn tượng mà một trong những tác phẩm xuất sắc là «Nụ hôn», giúp ông hoàn thành nhiều đơn đặt hàng quan trọng trong đó có một phần của tác phẩm lớn nhất của đời ông : « Cánh cổng địa ngục » . Bản thân Camille cũng cho ra đời khá nhiều tác phẩm. Rodin đã từng làm người mẫu cho nàng cho việc thực hiện bức« Tượng bán thân Rodin » ...Nhưng các tác phẩm của nàng bị chìm đi bởi chính sự nổi tiếng của Rodin. Dư luận miệt thị mối quan hệ không chính đáng, đàm tiếu về những tác phẩm của nàng cho đó là sáng tạo của người thầy. Bị mẹ và gia đình khinh rẻ và xa lánh, phải liên tiếp đối diện với người tình cũ của Rodin, Camille bị mất thăng bằng. Năm 1893, sau khi quyết định chính thức chia tay người tình, nàng đau đớn khép mình trong căn nhà vừa là xưởng điêu khắc trong khi Rodin đang choáng ngợp với những đơn đặt hàng tầm cỡ thế giới.

Vào thời gian này, nàng đã khẳng định mình bằng nhiều tác phẩm : Cô bé Châtelaine (1896), Con sóng (1897), Trầm mặc, Gia tài (1900), Người đàn bà thổi sáo (1904), Bỏ rơi (1905)... Các tác phẩm được thực hiện với nhiều phiên bản bằng các chất liệu khác nhau : thạch cao, đá hoa, đồng, và nàng cũng không ngần ngại sử dụng chất liệu quý hiếm như đá cẩm thạch để tạo sự khác biệt với Rodin. Sự nhạy cảm tinh tế trong nghiên cứu chi tiết, phong cách thể hiện sự giằng xé nội tâm của nàng đã làm xôn xao giới phê bình.

«Điệu van» (ảnh) là tác phẩm vượt qua giá trị thẩm mỹ thông thường, thể hiện một tình yêu mãnh liệt của hai thân thể tràn trề sức sống đang chìm đắm trong thế giới của nhịp, của nhạc. Cái gợi cảm của hai bàn tay chỉ "chạm" mà không nắm, cánh tay đỡ, nhẹ nhàng nhưng là điểm tựa đầy tin cậy được tạo ra bởi thế đứng của người con gái, ngả về sau nhưng nghiêng lại với một chút khoảng cách cho ta có cảm nhận được niềm khao khát quấn lấy người bạn nhảy. Sức sống nội tâm của tác phẩm qua bàn tay tỉ mỉ của nàng được phản ảnh bởi nét lượn thanh tao của cơ bắp, run rẩy của tế bào . Sự gần gũi của hai gương mặt đẩy cao trào xúc động, say đắm tới ước muốn tan biến trong những vòng nhảy quay cuồng tưởng chừng như vô tận, được thấy rõ qua những vòng xoáy của miếng vải phủ gồ ghề đang cuốn theo họ phập phồng như một miếng vải liệm, với kỹ thuật sáng, tối, nổi, chìm làm nên sự tương phản, giằng xé : tình yêu hay cái chết ? Một nỗi buồn thống thiết toát ra từ đó.

Tuy xa cách nhưng Rodin vẫn luôn duy trì sự hỗ trợ thiết thực của mình với người tình. Ông kín đáo viết thư cho bộ công nghiệp đề nghị xuất vật liệu đá hoa giúp nàng, không ngừng giới thiệu về nàng với các nhà phê bình tên tuổi. Tuy nhiên giới phê bình ngưỡng mộ các bức tượng bao nhiêu thì nghi ngại trước phong cách của nàng bấy nhiêu bởi ở họ cảm nhận ở đó một người phụ nữ mệt mỏi tới vô vọng muốn thả mình vào nghệ thuật, một phụ nữ lập dị bị mất thăng bằng.

Năm 1898, Camille viết thư cho viện Nghệ thuật xin một khoản tiền tài trợ để thực hiện tác phẩm « Tuổi chín muồi» bằng đồng. Thanh tra đã chấp thuận và xác nhận đây là tác phẩm xứng đáng. Nhưng chỉ vài tháng sau, trong một cuộc triển lãm, Rodin tình cờ phát hiện ra phiên bản gốc bằng thạch cao, nổi giận vì cuộc sống riêng tư của ông bị phơi bày trước công chúng. Không một lời giải thích, không những việc tài trợ cho phiên bản bằng đồng không được tiếp tục mà ngay cả đơn đặt hàng cho phiên bản bằng đá hoa cũng bị hủy bỏ. Mối quan hệ của hai người hoàn toàn chấm dứt từ đó, Camille oán giận Rodin là người đã gây nên mọi sự không may này.

Không có một tác phẩm điêu khắc nào mà số phận của một cuộc tình đổ vỡ lại hiện lên xé lòng đến thế. Một người đàn bà già nua với khuôn mặt nhăn nhúm, khắc khổ giống như thần chết đang choàng tay ôm người đàn ông và kéo ông đi, âu yếm mà quyết liệt. Vai trái của người đàn ông nghiêng về phía sau khắc khoải nhưng vai phải được sưởi ấm bằng trái tim của người đàn bà lại chùng xuống, cam chịu. Bàn tay tiếc nuổi buông rơi người phụ nữ trẻ đang quỳ xuống chới với trước khoảng không, van vỉ. Trừ đôi bàn tay nhỏ nhưng được tạc rất thô để thấy một đôi tay vất vả của một người làm điêu khắc, cả thân hình nàng, làn da, bộ ngực căng mịn đều toát lên vẻ đẹp của tuổi trẻ. Nhà văn Paul Claudel, em trai của nàng khi nhìn lại bức tượng này bật khóc : Ôi, không lẽ nào , người con gái trẻ thảm thương kia, chính là chị của tôi, chị Camille thân yêu của tôi.! Người đàn bà xinh đẹp, kiêu hãnh này, lại đang trần trụi mà quỳ xuống dưới chân người ta khẩn nài, nhục nhã. Tất cả đã kết thúc ! Chị để lại cho đời hình ảnh về chị như thế !. Đó là tâm hồn, là tài năng, là lẽ sống, là vẻ đẹp, là cuộc sông và là tên tuổi của chị.

Ngắm nhìn bức tượng từ một góc độ khách quan, vượt ra khỏi đời tư của nghệ sĩ, « Tuổi chín muồi » phản ánh một quy luật vô thường : con người sẽ có một ngày phải rời khỏi tuổi trẻ để đi về với miền đất khô cằn, lạnh lẽo của tuổi già và cái chết. Camille đã dành trọn trái tim của mình cho tác phẩm.