Những bông hoa mùa thu
Mai Văn Phấn
Nhà phê bình văn học Nguyễn Chí Hoan: “Có vẻ như chúng ta có một Mai Văn Phấn trữ tình và trầm tĩnh hơn, hoặc có thể nói là hướng về phía minh triết nhiều hơn, đặc biệt qua ba bài thơ dài NHỮNG BÔNG HOA MÙA THU, CỬA MẪU, HÌNH ĐÁM CỎ. Ba bài thơ dường như đã chiếm phần lớn thời gian của anh mấy năm gần đây; và cũng dường như biểu thị cái có vẻ là mối quan tâm mới của anh: bao trùm bằng thơ những khoảng không-thời gian rất dài rộng, với rất nhiều tình tiết của cảm giác về thực tại, cảm giác như là tổng hòa của tri giác trong ngẫm nghĩ, trong sự toả rộng miên man những liên hệ tinh thần và thể xác với thiên nhiên. Sự bao trùm ấy cũng mượn mối quan hệ căn bản và phổ biến của cõi người: “anh” và “em”; sự bao trùm có thể tóm lược trong một câu thơ của tác giả: Đã yêu. Hiến dâng. Đã sống”
5
Ly cà-phê buổi sáng
hình xoáy nước trên sông
hình mắt cơn bão xa, mắt gió...
Mắt bóng cây không chim chóc im lìm
Mắt đèn pha ô tô vắng chủ
Chiếc mũ ai rơi thành hố thẳm trên đường
Bắt gặp sau lưng cái nhìn xa lạ
Mây bay qua để khoảng rỗng trên đầu
Mắt Nhà hát, mắt hồ Tam Bạc
Mắt cầu Rào
Đường Lê Thánh Tông....
Ơ này, ly cà-phê màu nâu
Sao để heo may đổ vào giọt sương đặc sánh?
Đặc sánh nắng sớm dựng lũy thành che chở
Tiếng ồn ào chỉ cách ba bước chân.
Cách ba bước chân là đời sống khác
Chuyện hôm qua cũng khó hình dung
Là hồi hộp những cơn co thắt khác
Bộ quần áo, tiếng cười, cái bắt tay cũng khác
Những con sóng khác cuồng điên dai dẳng vỗ vào bờ…
Anh thêm vào ly cà-phê chút đường, viên đá lạnh
Yên lặng cùng em trong ba bước chân.
6
Em chăm chú đọc sách
Cuốn sách viết về tình yêu xứ sở hoa Anh đào
Nơi ấy cây đang mùa ra nụ.
Những câu chuyện gái trai gặp nhau trong ga tàu
vào quán bar, trên bãi biển, ăn đồ nguội…
Chỉ là chuyện những năm sáu mươi.
- Tình yêu hình như ở đâu, bao giờ cũng vậy!
- Chiếc chặn giấy giờ đây đã nặng hơn. Computer mở trên mặt bàn rộng. Phích nước em đun hôm qua bỗng sôi rối rít. Có thể nhìn xa vô tận qua ô cửa hẹp, qua những bức tường che khuất, qua mùa đông khói lạnh mơ hồ. Bàn tay chúng ta như dài thêm ra, chặn được nước, ngăn được âm thanh. Nghe thẳm sâu từng tiếng côn trùng, tiếng nước khoả đều từ những đêm xa...
Hãy hôn lên ngực anh và đánh dấu
Trái tim anh đang đập mạnh sau làn áo mỏng
nơi chiếc túi ngực có lần em muốn giấu cả cánh tay
chỉ lát nữa thôi túi áo anh sẽ căng rộng khác thường
em có thể cất giữ mọi đồ vật ưa thích
hoặc vào đó thảnh thơi, chải tóc, ngủ ngon…
7
Chiếc cặp em mang thường đựng nhiều thứ, vài ba tập giấy, mấy loại bút, phấn son, gương lược… Bóng nắng xếp những ô sáng hình quả trám lúc em đi. Hôm sau nắng lại đan thêm nhiều quả trám sáng hơn chờ em qua nữa. Mỗi ngày em thay một kiểu áo. Mỗi kiểu áo có khăn quàng riêng biệt, găng tay và riêng biệt son môi. Kiểu nào đi với em cũng hợp. Anh đâu dám khen sợ bị chê là kẻ nịnh nọt vớ vẩn.
Có lẽ anh là kẻ nịnh nọt vớ vẩn!
Kẻ vớ vẩn thường lẫn lộn màu áo em đã làm nên cảnh quan thiên nhiên phồn sinh, đa dạng... Cả đồ dùng, thức ăn, nước uống… Màu áo tạo nên cơ thể anh…
Mọi câu nói bâng quơ làm bóng nắng đan vào nhau thêm những ô màu sáng. Chỉ chiếc cặp em mang là thực. Đến khi nào em sẽ mở ra?
8
Ôm em nghe nhạc nước chảy qua triền núi rộng, những vỏ sò vỏ hến hoá thạch đã thức dậy, tổ chim yến trên vách đá lơ phơ… Cây cỏ, con đường, cả viên cuội quanh đây rất lạ. Hình như chúng đã cách xa ta, hôm qua, từ nhiều thế kỷ trước. Hay bóng dáng, hồn vía ta tự kiếp nào chẳng biết, đang bồn chồn chờ những nụ hôn.
Hơi thở em vừa mở không gian cổ xưa mướt xanh trong cơn mưa buổi sớm, nối liền bầu trời với mặt đất rộng. Loài gặm cỏ và ong bướm bấy giờ còn chưa kịp sinh ra.
Bàn chân em dựng trái núi, xếp từng viên đá tảng. Cầm viên cuội nhỏ nhoi ngậm ngùi mưa nắng, biết bao giờ anh trả được cho em!
Anh và em là những con đường có bao tán cây, biển báo, ngã bảy ngã ba… Giờ thành một với viền cỏ mịn, nhân đôi những bước chân nhân từ, bến đỗ, dòng sông…
9
Soi lên ngực em biết lòng mình ngay thẳng. Chợt nhớ lần đầu ra biển, được lún vào cát, lặng im trong vô tận luênh loang. Thoáng nỗi sợ vô tình gặp cơn bão lốc, giữa đêm đen dựng dậy sóng thần. Chạm vào nước, lặn sâu vào nước, anh ước mình có thể nín thở mãi.
Lại nhớ lần gặp giấc mơ được làm người lớn. Lũ trẻ chân đất, cởi truồng, tóc râu ngô đuổi anh khỏi sân chơi. Anh không khóc mà đứng bên những người cao lớn. Tập nói to cho giọng nói vỡ ra đến tai người con gái đang giấu mặt ngoài sông… Rồi những con chuột cắn nhau trong cót thóc làm anh tỉnh dậy trong hơi thở gấp, nhưng vẫn nhớ những gì ở cuối giấc mơ… Phun về xa kia những dòng nham thạch. Chân trời đỏ rực chìm sâu trong vô tận dịu dàng.
(Còn tiếp)
Tranh màu nước Yann LESACHER